Parijs – heden en verleden 6: Fontaines Wallace

Je vind ze overal in Parijs, ze zijn karakteristiek voor de stad: de mooie groene fonteinen (voor drinkwater!). Ria Engel heeft er in 2018 al eens bij stil gestaan: >>>Fontaines Wallace (1) – Parijsmagazine Dit jaar bestaan ze 150 jaar ! Tijd voor een overzicht van de geschiedenis van deze bijzondere fonteinen.

De Engelsman Richard Wallace (geboren 1818) -rijk geworden door erfenissen en zijn uitgebreide kunstverzameling (nu te zien in Hertford House in London)- erfde in Parijs naast het pand op 2, Rue Lafitte ook in 1870 het Château de Bagatelle in het Bois de Boulogne. Hij woonde hier tot aan zijn dood in 1890 (hij werd begraven in Père Lachaise).    karikatuur van Wallace als waterdrager. Hij maakte daar het beleg van Parijs mee tijdens de Frans-Duitse oorlog en assisteerde bij de bestrijding van de kou en de honger van de Parijzenaars: hij bekostigde kleding, voedsel, ziekenzorg en brandstof.  Na de oorlog schonk hij de stad Parijs 50 fonteinen voor gratis drinkwater. De eerste fontein werd in 1872 geplaatst aan de Boulevard de La Villette (deze staat daar niet meer). Daarna werden er 107 geplaatst door heel de stad, de laatste begin juni dit jaar, in de tuin van het Musée Carnavalet, ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan:

Er zijn drie typen fonteinen ontworpen, alle vervaardigd uit gietijzer:

  1. Groot model (2,71 m hoog, gewicht 610 kg): opgebouwd uit een voetstuk met daarop 4 vrouwenfiguren, in de vorm van kariatiden, die een schaal vasthouden en bekroond door een koepel met dolfijnen. In het midden stroomt drinkwater naar beneden. De kariatiden zijn alle iets verschillend van elkaar en symboliseren vriendelijkheid, soberheid, naastenliefde en eenvoud
  2. Model met zuilen (2,50 m hoog, gewicht iets meer dan 500 kg): hier zijn de kariatiden vervangen door vier zuilen, dit betekende minder fabricagekosten. Hiervan zijn er twee gemaakt, te vinden in het 16e op de Place de Barcelone en in het 17e arrondissement, op de Place Tristan-Bernard.
  3. Muurfontein (1,96 m hoog, gewicht 300 kg): hiervan is er maar een bewaard gebleven, in de Rue Geoffroy-Saint-Hilaire (5e arr), bij de ingang van de Jardin des Plantes

Het ontwerp is van Wallace zelf, maar voor de uitwerking ter voorbereiding van de productie schakelt hij de beeldhouwer Charles-Auguste Lebourg uit Nantes in. De gieterij “Fonderie d’art du Val d’Osne”, ten oosten van Parijs verzorgde (en verzorgt nog steeds) het gietwerk.

Er bestaat nog een vierde type gietijzeren fontein voor drinkwater, ook vervaardigd door de Fonderie d’art du Val d’Osne: dit is een klein model (1,32 m hoog, gewicht 130 kg) met drukknop systeem, meestal opgesteld in parken of op pleinen, zoals deze op de Marché aux Fleurs op het Île de la Cité (4e arr): .

Vanaf het begin was er een drinkbeker aan een ketting opgehangen aan de fontein, deze werd in 1952 om hygiënische redenen afgeschaft:   De fonteinen functioneren van 15 maart tot het begin van de herfst.

De afgelopen jaren zijn een paar Wallace fonteinen in het 13e arrondissement  opgesteld in een andere kleur dan donkergroen, ter gelegenheid van de grote stadsvernieuwing in dit arrondissement.                                                                                                                                                                                                                                                                                             In roze in de Rue Jean-Anouilh ,

in geel op de Esplanade Pierre-Vidal-Naquet  en

in blauw op de Place Pierre-Riboulet . Deze fonteinen zijn te vinden in de straten achter de Bibliothèque Nationale Mitterand. Verder bestaan er nog twee rode, waaronder deze in de Rue Belgrand bij de Place Gambetta (20e arr).

Tenslotte bestaat er 1 fontein, die grijs is geschilderd : deze staat aan de rand van Parijs in het 14e arrondissement, voor het Centre de recherche et de controle des eaux de Paris: 154, Avenue Paul Vaillant-Couturier. Uit deze fontein komt echter geen water…

Een overzicht van alle Wallace fonteinen in Parijs: Liste des fontaines Wallace de Paris — Wikipédia (wikipedia.org)

Er is zelfs een Wallace Foundation: Les Fontaines Wallace de Paris – Fontaines Wallace (wallacefountains.org)

2 reacties op “Parijs – heden en verleden 6: Fontaines Wallace”

Geef een reactie