Vandaag is het 130 jaar geleden, dat de grote Franse schrijver, dichter, essayist en staatsman Victor Hugo werd bijgezet in het Pantheon. Hij overleed op 22 mei 1885 op 83-jarige leeftijd. Zijn laatste woorden waren naar verluid: “C’est ici le combat du jour et de la nuit… Je vois une lumière noire”. Zijn dood gaf aanleiding tot nationale rouw.
Zijn lijkkist stond een nacht onder de Arc de Triomphe, vanwaar hij onder massale belangstelling werd vervoerd naar zijn laatste rustplaats in het Panthéon.
Men schat dat zo’n drie miljoen mensen hem de laatste eer hebben bewezen: de rouwstoet strekte zich uit over enige kilometers.
De Nederlandse schrijver Conrad Busken Huet, die in Parijs woonde * doet hier verslag van:
“1 Junij 1885.
De begrafenis van Victor Hugo zal eene dagteekening in de letterkundige geschiedenis van Europa blijven. Eene stad van twee millioen zielen, uitloopend om te defileren voorbij de katafalk van een dichter. De lokomotieven zuchtend van de lengte der treinen die uit de omstreken, uit de provincie, uit het buitenland, afgevaardigden en belangstellenden aanvoeren. Eene lijkstatie van twaalfhonderd groepen burgers, die, geopend en gesloten door regimenten infanterie, kavallerie, artillerie, acht uren behoeft om van den Arc-de-l’Étoile het Panthéon te bereiken. Het leger, en de palmrokken van het Instituut; de Senaat, en het gild der schrijnwerkers; de Kamer van Afgevaardigden, en de mode-magazijnen; de kolonien, en de hoogere burgerscholen voor meisjes; Griekenland, en fransche gemeenteraden; Italie, en de fransche dagbladpers; Spanje, en de School van Saint-Cyr; Belgie, en de Kamer van Koophandel te Parijs; het Boheme der geografie, en het Boheme der parijsche studentewereld; alles verbonden en vermengd tot één stoet. Voor een millioen franken bloemen achter een lijkwagen zonder slippen en met slechts twee paarden, maar omstuwd door drieduizend knapen in uniform, vertegenwoordigend de gezamenlijke bataillons scolaires der toekomst. Dit is te voren nooit gezien.”
Uit: Conrad Busken Huet, Litterarische Fantasien en Kritieken (een en twintigste deel), H.D. Tjeenk Willink, Haarlem, z.j.
* Busken Huet overleed op 1 mei 1886 in Parijs. Op zijn woonhuis (107, Rue de l’Université – 7e arr) hangt de volgende plaquette:
Uitgelichte afbeelding: Foto > portret VH
Eén reactie op “1 juni 1885: begrafenis Victor Hugo”